Καθορισμός επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας του άρθρου 18 του ν. 4354/2015 (Α’ 176) των υπαλλήλων του Υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων φορέων του. 

2/3418/ΔΕΠ/2024-ΦΕΚ:2230/Β/12.04.2024: Καθορισμός επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας του άρθρου 18 του ν. 4354/2015 (Α’ 176) των υπαλλήλων των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Αιγινητείου και Αρεταιείου.

Καθορισμός επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας του άρθρου 18 του ν.4354/2015 (Α’ 176) των υπαλλήλων του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπό στοιχεία οικ.2/35134/ΔΕΠ/5.4.2023 κοινής υπουργικής απόφασης «Καθορισμός επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας του άρθρου 18 του ν. 4354/2015 (Α’ 176) των υπαλλήλων του Υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων φορέων του» (Β’ 2611). 

Καθορισμός Επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας υπαλλήλων Ν.Π.Ι.Δ εποπτείας Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου.

Καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο. Και τούτο διότι η προσωπική διαφορά του άρθρου 27 του ν. 4354/2015, αποβλέπουσα αποκλειστικά στον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών των νέων μισθολογικών διατάξεων και στη διασφάλιση, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, των απολαβών των υπαλλήλων, όπως είχαν ήδη διαμορφωθεί υπό το προϊσχύον του ν. 4354/2015 νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου να µην υπάρξει ανατροπή των οικογενειακών τους προϋπολογισμών, συνιστά προσωρινό προστατευτικό μέτρο, καθώς μόνο ως τέτοιο είναι σύμφωνο με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Διότι συνέπεια της ρύθμισης αυτής είναι η σταθεροποίηση των αποδοχών των ήδη απασχολουμένων υπαλλήλων των Δήμων στο διαμορφωθέν κατά την 31η.12.2015 ύψος και η σταδιακή απομείωση του ποσού της προσωπικής διαφοράς με την ενσωμάτωση των επερχόμενων αυξήσεων, ώστε με την πλήρη εξάλειψη του ποσού αυτού, να επανέλθει η ομαλή μισθολογική εξέλιξη των εργαζομένων και να αποφευχθεί η αντίθετη στην αρχή της ισότητας διαφορετική, σε βάθος χρόνου, μισθολογική αντιμετώπιση παλαιών και νέων εργαζομένων, που παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες και ασκούν όμοια καθήκοντα. Στο πλαίσιο αυτό, η απορρόφηση στο χρηματικό ποσό της προσωπικής διαφοράς οποιασδήποτε, πλην των ρητά προβλεπόμενων εξαιρέσεων, αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων, ανεξαρτήτως της φύσης και της αιτίας αυτής, δεν συνιστά κατάργησή της (της αύξησης), ούτε αντιστρατεύεται το σκοπό για την οποία αυτή χορηγείται, αλλά αποτελεί αντανακλαστική συνέπεια της λειτουργίας του μέτρου της προσωπικής διαφοράς και συνιστά απομείωση της τελευταίας (Ε.Σ. Πρ. Ι Τμ. 27/2018). Συνεπώς, η καταβολή στους φερόμενους στο ένταλμα ως δικαιούχους υπαλλήλους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας συνιστά αύξηση των αποδοχών τους, κατά την έννοια του άρθρου 27 του ν. 4354/2015, και πρέπει να υπολογιστεί για τη μείωση της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν. Ως εκ τούτου, μη νομίμως εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα το ως άνω ποσό επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, το οποίο υπολείπεται των μηνιαίων ποσών των 233,04 ευρώ και 178,08 ευρώ, αντίστοιχα, της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν οι φερόμενοι ως δικαιούχοι υπάλληλοι. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Επιδόμα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο. Και τούτο διότι η προσωπική διαφορά του άρθρου 27 του ν. 4354/2015, αποβλέπουσα αποκλειστικά στον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών των νέων μισθολογικών διατάξεων και στη διασφάλιση, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, των απολαβών των υπαλλήλων, όπως είχαν ήδη διαμορφωθεί υπό το προϊσχύον του ν.4354/2015 νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου να µην υπάρξει ανατροπή των οικογενειακών τους προϋπολογισμών, συνιστά προσωρινό προστατευτικό μέτρο, καθώς μόνο ως τέτοιο είναι σύμφωνο με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Διότι συνέπεια της ρύθμισης αυτής είναι η σταθεροποίηση των αποδοχών των ήδη απασχολουμένων υπαλλήλων των Δήμων στο διαμορφωθέν κατά την 31η.12.2015 ύψος και η σταδιακή απομείωση του ποσού της προσωπικής διαφοράς με την ενσωμάτωση των επερχόμενων αυξήσεων, ώστε με την πλήρη εξάλειψη του ποσού αυτού, να επανέλθει η ομαλή μισθολογική εξέλιξη των εργαζομένων και να αποφευχθεί η αντίθετη στην αρχή της ισότητας διαφορετική, σε βάθος χρόνου, μισθολογική αντιμετώπιση παλαιών και νέων εργαζομένων, που παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες και ασκούν όμοια καθήκοντα. Στο πλαίσιο αυτό, η απορρόφηση στο χρηματικό ποσό της προσωπικής διαφοράς οποιασδήποτε, πλην των ρητά προβλεπόμενων εξαιρέσεων, αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων, ανεξαρτήτως της φύσης και της αιτίας αυτής, δεν συνιστά κατάργησή της (της αύξησης) ούτε αντιστρατεύεται το σκοπό για την οποία αυτή χορηγείται, αλλά αποτελεί αντανακλαστική συνέπεια της λειτουργίας του μέτρου της προσωπικής διαφοράς και συνιστά απομείωση της τελευταίας (Ε.Σ. Πρ. Ι Τμ. 27/2018). Συνεπώς, η καταβολή στους φερόμενους στο ένταλμα ως δικαιούχους υπαλλήλους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας συνιστά αύξηση των αποδοχών τους, κατά την έννοια του άρθρου 27 του ν. 4354/2015, και πρέπει να υπολογιστεί για τη μείωση της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν. Ενόψει δε του ότι η προσωπική διαφορά του υπαλλήλου ….. που ανέρχεται στο ποσό των 57,45 ευρώ υπολείπεται του ποσού των 70 ευρώ που δικαιούται ως επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, ενώ η προσωπική διαφορά του υπαλλήλου ….. που ανέρχεται στο ποσό των 74,45 ευρώ υπολείπεται του ποσού των 150 ευρώ που δικαιούται ως επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, θα πρέπει να καταβληθεί σε αυτούς το υπόλοιπο ποσό του επιδόματος των 12,55 ευρώ (70-57,45) και 75,55 ευρώ (150-74,45), αντίστοιχα. Ως εκ τούτου, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που υπερβαίνει το συνολικό  ποσό των 88,10 ευρώ (12,55+75,55).

Αναδρομικά επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο. Και τούτο διότι η προσωπική διαφορά του άρθρου 27 του ν. 4354/2015, αποβλέπουσα αποκλειστικά στον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών των νέων μισθολογικών διατάξεων και στη διασφάλιση, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, των απολαβών των υπαλλήλων, όπως είχαν ήδη διαμορφωθεί υπό το προϊσχύον του ν.4354/2015 νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου να µην υπάρξει ανατροπή των οικογενειακών τους προϋπολογισμών, συνιστά προσωρινό προστατευτικό μέτρο, καθώς μόνο ως τέτοιο είναι σύμφωνο με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Διότι συνέπεια της ρύθμισης αυτής είναι η σταθεροποίηση των αποδοχών των ήδη απασχολουμένων υπαλλήλων των Δήμων στο διαμορφωθέν κατά την 31η.12.2015 ύψος και η σταδιακή απομείωση του ποσού της προσωπικής διαφοράς με την ενσωμάτωση των επερχόμενων αυξήσεων, ώστε με την πλήρη εξάλειψη του ποσού αυτού, να επανέλθει η ομαλή μισθολογική εξέλιξη των εργαζομένων και να αποφευχθεί η αντίθετη στην αρχή της ισότητας διαφορετική, σε βάθος χρόνου, μισθολογική αντιμετώπιση παλαιών και νέων εργαζομένων, που παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες και ασκούν όμοια καθήκοντα. Στο πλαίσιο αυτό, η απορρόφηση στο χρηματικό ποσό της προσωπικής διαφοράς οποιασδήποτε, πλην των ρητά προβλεπόμενων εξαιρέσεων, αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων, ανεξαρτήτως της φύσης και της αιτίας αυτής, δεν συνιστά κατάργησή της (της αύξησης) ούτε αντιστρατεύεται το σκοπό για την οποία αυτή χορηγείται, αλλά αποτελεί αντανακλαστική συνέπεια της λειτουργίας του μέτρου της προσωπικής διαφοράς και συνιστά απομείωση της τελευταίας (Ε.Σ. Πρ. Ι Τμ. 27/2018). Συνεπώς, η καταβολή στον φερόμενο στο ένταλμα ως δικαιούχο υπάλληλο, ..., του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας συνιστά αύξηση των αποδοχών του, κατά την έννοια του άρθρου 27 του ν. 4354/2015, και πρέπει να υπολογιστεί για τη μείωση της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνει. Ενόψει δε του ότι η προσωπική διαφορά του εν λόγω υπαλλήλου που ανέρχεται στο ποσό των 72,33 ευρώ υπολείπεται του ποσού των 150 ευρώ που δικαιούται ως επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, θα πρέπει να καταβληθεί σε αυτόν το υπόλοιπο ποσό του επιδόματος των 77,67 ευρώ (150 – 72,33). Ως εκ τούτου, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό των 77,67 ευρώ για το συγκεκριμένο υπάλληλο.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας...Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον ο φερόμενος ως δικαιούχος  υπάλληλος ειδικότητας ΔΕ 29 Οδηγών δεν προκύπτει ότι απασχολήθηκε πλήρως και αποκλειστικώς σε ειδικότητα για την οποία προβλέπεται η καταβολή του εν λόγω επιδόματος. Εξάλλου ο εν λόγω υπάλληλος  δεν προκύπτει ότι περιλαμβάνεται στις ειδικές κατηγορίες οδηγών, οι οποίες κατά το γράμμα του νόμου δικαιούνται να λαμβάνουν το επίδομα ανθυγιεινής και επικίνδυνης εργασίας, η περιοριστική δε απαρίθμηση στις προαναφερόμενες διατάξεις των ειδικοτήτων οδηγών που δικαιούνται το επίδομα αυτό αποκλείει τη διασταλτική αυτών ερμηνεία σύμφωνα με όσα ήδη αναπτύχθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε. Τέλος, η καταβολή του επιδόματος δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα ούτε 51440/25.9.2018 έγγραφο του Υπουργού Εσωτερικών που αναφέρει ότι οι υπάλληλοι του κλάδου ΔΕ Οδηγών υπάγονται στους δικαιούχους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, ανεξαιρέτως, καθόσον  πέραν των όσο ανωτέρω αναφέρθηκαν περί περιοριστικής απαρίθμησης των ειδικοτήτων των οδηγών αυτό συνιστά εσωτερικό υπηρεσιακό έγγραφο, στερούμενο κανονιστικής ισχύος και εκτελεστότητας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα   πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αναδρομική καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας...Στην προκειμένη περίπτωση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής προκύπτει ότι  με την 98867/7.11.2017 βεβαίωση της αναπληρώτριας προϊσταμένης της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας, Κ.Α.Π.Η. και Δημόσιας Υγείας του Δήμου ... διαπιστώθηκε η συνδρομή στο πρόσωπο του φερόμενου ως δικαιούχου, μονίμου υπαλλήλου του Δήμου ..., ειδικότητας Οδηγών ΔΕ, των προϋποθέσεων καταβολής του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, για το μήνα Αύγουστο του έτους 2017. Ωστόσο, από την επισυναπτόμενη στο ίδιο χρηματικό ένταλμα άδεια κυκλοφορίας του με αριθμό κυκλοφορίας ΚΗΗ 3022 οχήματος, το οποίο οδηγεί ο φερόμενος ως δικαιούχος, προκύπτει ότι το εν λόγω όχημα είναι μεικτού βάρους 2.180 τόνων. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά ανωτέρω, ο φερόμενος στο ελεγχόμενο ένταλμα ως δικαιούχος υπάλληλος δεν δικαιούται να λάβει το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, διότι δεν πληρούνται στο πρόσωπο του οι προεκτεθείσες νόμιμες προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος αυτού, δοθέντος ότι το όχημα που οδηγεί είναι μεικτού βάρους κάτω των 3,5 τόνων.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη, δοθέντος ότι οι φερόμενοι δικαιούχοι του χρηματικού εντάλματος είναι στο σύνολό τους διοικητικοί υπάλληλοι της Διεύθυνσης Προμηθειών και Αποθηκών του Δήμου ... Όπως δε ήδη αναφέρθηκε, το διοικητικό προσωπικό εξαιρείται ρητώς από τις επαγγελματικές ειδικότητες, που, σύμφωνα με την εφαρμοστέα διάταξη, έχουν δικαίωμα λήψης επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας.  Τούτο δεν μεταβάλλεται από το γεγονός ότι οι ανωτέρω υπάλληλοι παρέχουν την εν λόγω εργασία τους σε χώρο που γειτνιάζει με τις εγκαταστάσεις της Διεύθυνσης Καθαριότητας - Ανακύκλωσης του Δήμου ... (εφόσον ήθελε θεωρηθεί ότι και οι εγκαταστάσεις του Τμήματος διαχείρισης καυσίμων και λιπαντικών, καθώς επίσης του Τμήματος αποθηκών υλικών, όπως και της Διεύθυνσης Μηχανολογικού, συστεγάζονται με εκείνες της Διεύθυνσης Καθαριότητας – Ανακύκλωσης), όπου πραγματοποιούνται καθημερινά λειτουργίες της Διεύθυνσης Καθαριότητας – Ανακύκλωσης, ήτοι μεταφόρτωση απορριμμάτων και ογκωδών αντικειμένων για τη μεταφορά τους στον ΧΥΤΑ ..., εκφόρτωση μηχανοκίνητων σαρώθρων και στάθμευση των απορριμματοφόρων. Τούτο διότι η εκτέλεση εργασιών διοικητικής φύσης δεν περιλαμβάνεται στις διάφορες ειδικότητες εργαζομένων που διεκπεραιώνουν τη συγκομιδή και αποκομιδή, μεταφορά, διαλογή, επιστασία, καταστροφή απορριμμάτων, καθώς επίσης την αποθήκευση, επεξεργασία, ανακύκλωση, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, που, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, μόνο αυτές ήθελε ο νομοθέτης να συμπεριλάβει στους δικαιούχους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας. Επιπροσθέτως, η εργασία σε χώρο που γειτνιάζει μεν, πλην όμως παραμένει ξεχωριστός από εκείνο των εγκαταστάσεων, όπου εκτελούνται οι εργασίες της Διεύθυνσης Καθαριότητας - Ανακύκλωσης, παρέχεται σε συνθήκες ουσιωδώς διάφορες από εκείνες των εργαζομένων που επιτελούν τις τελευταίες (πρβλ. Ε.Σ. ΚΠΕΔ Ι Τμ. 278/2018). Πέραν των ανωτέρω, δεν αρκεί για να καταστήσει τους υπαλλήλους αυτούς δικαιούχους του επίμαχου επιδόματος, ενόψει της στενής ερμηνείας των εν λόγω διατάξεων, το γεγονός ότι καθ’ όλο το ωράριο εργασίας τους υφίστανται εξ αντικειμένου τις επιβαρυντικές επιπτώσεις της επαφής με χώρους μεταφόρτωσης και συλλογής απορριμμάτων, ενώ το μεν 29929/2016 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών προς τον Δήμο ..., όπου αναφέρονται τα αντίθετα, αποτελεί έγγραφο παροχής οδηγιών εσωτερικής φύσης, στερούμενο επομένως, ως εκ της φύσεώς του, δεσμευτικής ισχύος (πρβλ. Ε.Σ. Ι Τμ. Πράξη 23/2018), η δε 8402/16.3.2016 ερμηνευτική εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών, που αφορά στην εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4368/2016 σε θέματα προσωπικού των ΟΤΑ, σε σχέση με την καταβολή του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, επαναλαμβάνει το κείμενο του νόμου. Τέλος, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι, ενόψει της κρίσης περί μη νομότυπης καταβολής στους φερόμενους δικαιούχους του εντάλματος του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, ο 2ος λόγος της Επιτρόπου παρίσταται αλυσιτελής, δοθέντος ότι το συγκεκριμένο επίδομα αποτελεί χρηματική παροχή, κατά την οποία προσαυξάνονται οι μηνιαίες αποδοχές των υπαλλήλων, στους οποίους καταβάλλεται, και δεν συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των προβλεπόμενων στο άρθρο 27 του ν. 4354/2015 περιπτώσεων αύξησης αποδοχών, κατά το ποσό των οποίων – κατ’ εξαίρεση - δεν μειώνεται η προσωπική διαφορά (αλλαγή μισθολογικού κλιμακίου λόγω προωθημένης μισθολογικής εξέλιξης ή χορήγηση επιδόματος θέσης ευθύνης), το ποσό αυτού συνυπολογίζεται για τη μείωση της όποιας προσωπικής διαφοράς καταβάλλεται σε δημοτικούς υπαλλήλους.Κατ’ ακολουθίαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.